Măng là một trong những nguyên liệu phổ biến, ưa thích trong ẩm thực của người Ê đê. Nhiều món ăn ngon được chế biến từ măng làm bữa ăn thêm đa dạng, đặc sắc như măng luộc, măng xào, măng muối chua… Người Ê đê trên địa bàn Đắk Nông còn có món gỏi măng nướng thơm ngon.
Món gỏi măng nướng của người Ê đê.
Gỏi măng nướng có hai nguyên liệu chính chủ yếu được khai thác từ tự nhiên là măng rừng, cá suối. Tuy nguyên liệu đơn giản nhưng cách chế biến món gỏi này có phần cầu kỳ. Loại măng ngon nhất để dùng bóp gỏi là măng mới mọc, còn tươi non. Khi mùa mưa đến cũng là lúc nhiều búp măng đâm mình khỏi đất vươn lên. Đó là thời điểm mọi người thường tranh thủ rủ nhau đi hái măng chế biến nhiều món ăn, trong đó có món gỏi măng. Măng tươi sau khi được hái về sẽ đem nướng trên bếp lửa. Lớp vỏ măng bên ngoài được nướng cháy. Người nướng phải tinh tế từng công đoạn đặt măng trên lửa mới giữ được độ giòn ngon của nguyên liệu. Khi lớp vỏ bên ngoài cháy gần hết, măng được đặt trên than hồng cho chín hẳn. Lúc này, mùi thơm của măng bắt đầu lan tỏa khắp gian bếp. Măng nướng chín được bóc sạch sẽ lớp bẹ bên ngoài, đem ngâm nước cho nguội. Sau đó, người ta thái măng thành lát mỏng rồi rửa lại với nước và bóp cho thật khô.
Nguyên liệu thứ hai rất quan trọng trong món này là cá. Để món ăn thơm ngon hơn, người Ê đê thường đi bắt cá ở sông hay suối. Đó thường là cá lóc, cá lăng, cá trắng, cá bống… Cá sau khi bắt về sẽ sơ chế và nướng trên than hồng. Cá nướng chín bóc tách lấy thịt, loại bỏ xương. Cá tự nhiên khi nướng có mùi thơm đặc biệt, thịt dai, ngọt đậm hơn cá nuôi.
Món gỏi măng nướng trên mâm cơm truyền thống của người Ê đê, xã Tâm Thắng (Cư Jút).
Gọi là gỏi nhưng khác cách trộn của một số dân tộc khác, người Ê đê lại đem măng nướng giã với thịt cá. Củ nén và ớt là hai loại gia vị hầu như không thể thiếu trong cách chế biến của người Ê đê, dù là món xào, canh hay gỏi. Nếu thiếu các vị này thì xem như mất ngon, không còn đúng món ăn truyền thống Ê đê. Vậy nên, khi giã cho thêm củ nén, ớt và chút rau thơm vào món gỏi. Mỗi gia đình thường chọn cho mình một loại rau thơm ưa thích như lá é, húng lủi hay ngò gai... Gia vị nêm nếm chủ yếu chỉ có chút muối và bột ngọt để giữ được hương vị nguyên bản của các nguyên liệu tự nhiên. Đây cũng là cách nấu đặc trưng của người Ê đê.
Món ăn này tất cả nguyên liệu hòa quyện vào nhau tạo nên loại hương vị kích thích vị giác. Từng sợi măng hài hòa với sự cay nồng của ớt xanh cùng mùi thơm của củ nén. Khi thưởng thức cảm giác ngay được vị ngọt thơm của cá. Nhai măng thấy giòn sựt, có chút đăng đắng vốn có của măng rồi đọng lại vị ngọt nơi đầu lưỡi. Món gỏi măng nướng độc đáo là đặc sản trong bữa cơm đãi khách phương xa.
Bài, ảnh: Nguyễn Nam
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét